Datu-basea, definizioz, elkarrekin erlazionatutako datuen bilduma bat da. Har itzazu, adibidez, ezagutzen duzun jendearen izena, telefono-zenbakia eta helbidea. Informazio-multzo horrek datu-base bat osatzen du. Gaur egun, ordea, datu-baseei buruz aritzen garenean, ordenagailuetara lotuta ulertzen ditugu. Datu-base informatizatua ordenagailuetan biltegiratzen den datu-erregistroen bilduma egituratu bat da. Egituratze horrek datuak biltegiratzea, atzitzea, eguneratzea eta ezabatzea errazten du, bai eta datu horiek prozesatzea ere.

Datu-base informatizatuetan gordetako datuak testuzkoak edo zenbakizkoak izaten dira maiz, baina, azken urteotan, irudiak, bideo-klipak eta audio-mezuak ere gorde ditzakegu datu-baseetan (multimedia datu-baseak), baita mapak, eguraldiari buruzko datuak eta satelite bidezko irudiak ere (informazio geografikoko sistemak). World Wide Weben, ohikoak dira atzean datu-basea duten web-orriak.

Datu­basea kudeatzeko sistema (DBKS) erabiltzaileei datu­base bat sortu eta mantentzeko aukera ematen dien programa­multzo bat da. Horrenbestez, DBKS xede orokorreko software­sistema bat da, datu­baseak definitu, eraiki, maneiatu eta hainbat erabiltzaile eta aplikazioren artean partekatzeko aukera ematen duena. Datu­base bat definitzeko, datu-motak, egiturak eta datuek datu­basean gordetzeko dituzten murriztapenak zehaztu behar dira. Datu­basea eraikitzea, berriz, DBKSak kontrolatzen duen biltegiratze­euskarri batean datuak gordetzeko prozesua da. Eta datu­basea maneiatzea funtzio hauek egitea da: datu­basean kontsultak egitea datu zehatzak eskuratzeko, datu­basea eguneratzea minimunduko aldaketak jasotzeko, eta datuei buruzko txostenak sortzea. Eta, azkenik, datu­base bat partekatuz gero, hainbat erabiltzailek eta programak erabil dezakete aldi berean. Gainera, babeskopiak egiteko, datuak hainbat euskarritan errepikatuta edukitzeko, datu-baserako sarrera babesteko eta kontsultak optimizatzeko baliabideak eskaintzen dituzte DBKSek. Datu­baseak eta softwareak datu-base sistema (DBS) osatzen dute elkarrekin.

Datu-base sistema gehienak eredu bati jarraituta egituratuta egoten dira (eredu hierarkikoa, sareko eredua, objektuei orientatutako eredua eta abar), eta, datu-base eredu horretarako, hainbat biltegiratze fisikoko antolamendu dira posible. Azken urteotan, XML Native datu-baseen inguruan lan egiten hasiak dira. Datu-base horietan, edukiak XML (eXtended Markup Language) erabilita antolatzen dira. Eredu erlazionala da datu-base eredu ezagunenetarikoa, eta, horretan, oinarrizko egitura erlazio-taula da. Taula horretan, entitate bati buruzko (adibidez, langile bati buruzko) informazioa biltegiratzen da zutabetan eta errenkadatan (errenkadei, eredu honetan, tupla izena ematen zaie). Beraz, erlazio bat tupla-multzo bat da, zeinetan zutabeetan entitatearen atributuak adierazten diren (langilearen izena, helbidea eta nortasun-agiria, adibidez) eta errenkadetan entitateen instantziak gordetzen diren (langile jakin batzuk). Erlazioko atributuen artean, oinarrizko gako izeneko atributu-multzoak (multzoa atributu bakarrak osa dezake) tuplen artean bakarra identifikatzen du (adibidez, langilea identifikatzeko, nortasun-agiria atributua erabiliko genuke oinarrizko gako moduan, hark bakarrik baitu zenbaki hori). Gako arrotz izeneko atributu-multzoak (bakarra ere izan daiteke) beste erlazio bateko (edo erlazio bereko) oinarrizko gakoari egiten dio erreferentzia. Gako arrotzek, beraz, datu-baseko tauletako tuplen artean erlazioak ezartzeko balio dute. Modu horretan, enpresa bateko informazio osoa (adibidez, langileei, bezeroei eta produktuei buruzkoa) hainbat erlaziotan biltegiratuta eta erlazionatuta eduki dezakegu datu-basean, eta datu horien guztien gainean kontsultak egin ditzakegu, edo eragiketak egikaritu. Eredu erlazionalean informazio errepikatua murrizteko eta arazo logiko eta egiturazkoak ekiditeko, normalizazio izeneko diseinu-teknika erabiltzen da.

Datu-baseetako datuen gaineko kontsultak egiteko lengoaiarik ezagunenetarikoa SQL da (kontsulta-lengoaia egituratua, Structured Query Language). Lengoaia hori estandarra bihurtu da, eta, hori horrela izanik, DBKS batetik besteetarako datu-baseen garraioa erraz egin daiteke. SQLk datuak definitzeko, kontsultak egiteko eta datuak eguneratzeko sententziak ditu. Lengoaia-interfaze erazagutzailea eskaintzen duenez, nahikoa da emaitzak zer izan behar duen adieraztea, nola exekutatu behar duen eta kontsultaren optimizazioa DBKSaren esku lagata. SQLn kontsultarako sententzia-egitura erabiliena SELECT … FROM … WHERE da (sinplifikatuta, hau esan nahi du: aukeratu atributu hauek… erlazio hauetatik… baldintza hauek betetzen direnean).

Datu-baseak erregistro-fitxategi gisa gordetzen dira fisikoki, eta, normalean, disko magnetikoetan gorde ohi dira. Fitxategietan erregistroak antolatzeko hiru modu dira ohikoenak: ordenatu gabe, ordenatuta edo hash funtzioen bidez kokalekua kalkulatuta. Fitxategiak antolatzeko beste aukera batzuk ere badaude, adibidez, B zuhaitzak eta erregistro mistoz osatutako fitxategiak. Antolamendua aukeratuta dagoela, indize deituriko atzipen-egitura laguntzaile gehigarriak definitu ohi dira atributuen gainean. Zenbait bilaketa-baldintzari erantzunez erregistroak bizkorrago berreskuratzeko erabiltzen dira indizeak. Datuak biltegiratzeko egiturarik egokiena aukeratzeari  errendimendu ona bermatuz, noski  datu-basearen diseinu fisikoa egitea esaten zaio.