polígono

1. Mat.

Lerro hautsi itxi batek osatzen duen irudi geometriko laua; delako irudi geometrikoak mugatzen duen gainazal laua.

Poligono sinple ez-konbexua
Poligono sinple ez-konbexua

1. Mat.
Lerro hautsi itxi batek osatzen duen irudi geometriko laua; delako irudi geometrikoak mugatzen duen gainazal laua.

Poligonoa Edit

Egilea: Iraide Mardones

POLIGONOA

Lerro hautsi itxi batek osatzen duen planoko irudi geometrikoa da poligonoa. Lerro hautsiaren segmentu bakoitzari poligonoaren alde deritzo, eta bi alde elkartzen diren puntuari, poligonoaren erpin. Alde berean ez dauden bi erpin lotzen dituen segmentuari diagonal izena ematen zaio.

Alde-kopuruaren arabera, poligonoek izen jakin bat jasotzen dute: triangelua (hiru alde), laukia (lau alde), pentagonoa (bost alde), hexagonoa (sei alde)...

Poligonoen artean, mota hauek bereiz daitezke, besteak beste:

  • Poligono sinplea: ondoz ondokoak ez diren edozein bi alderen artean ebakidurarik ez dagoenean.

grafikoak1

Poligono sinple ez-konbexua

  • Poligono konbexua: ondoz ondoko edozein bi aldek mugatzen duten barruko angelua 180° baino txikiagoa denean. Beste era batean deskribatuz, poligonoaren edozein bi puntu hartuta, puntu horiek lotzen dituen segmentua poligonoaren barruan geratzen denean.

grafikoak2

Lauki konbexua eta haren diagonalak

  • Poligono erregularra: alde guztiak eta barruko angelu guztiak berdinak dituen poligono konbexua. Triangelu erregularrari triangelu aldekide deritzo, eta lauki erregularrari karratu. Poligono erregularraren zentroa poligonoaren erpin guztietatik igarotzen den zirkunferentziaren zentroa da, eta apotema poligonoaren zentrotik edozein alderen erdiko puntura doan segmentu perpendikularra.

grafikoak3

Pentagono erregularra eta haren apotema

n aldeko poligono baten barruko angeluen batura ( n - 2 ) × 180 gradukoa da. Poligonoa erregularra bada, angelu guztiak berdinak direla kontuan izanik, barruko angelu bakoitzaren neurria ( n 2 ) × 180 / n gradukoa da (triangelu aldekidearen kasuan, adibidez, 60°-koa eta karratuarenean, 90°-koa).

Poligonoaren alde guztien luzeren baturari perimetro deritzo. Azalera, aldiz, poligonoaren aldeek mugatzen duten eskualdearen neurria da. Triangeluaren azalera formula honen bidez kalkulatzen da:

oinarria × altuera / 2

oinarria triangeluaren edozein alde izanik, eta altuera, alde horren kontrako erpinetik alde horretara doan segmentu perpendikularraren luzera.

grafikoak4

Triangeluaren altuera

Edozein poligonoren azalera kalkulatzeko metodo orokorra hau da: poligonoa triangelutan banatu eta, triangelu bakoitzaren azalera kalkulatuz, poligonoarena lortu. Horrela lortzen dira, adibidez, formula hauek:

  • Laukizuzenaren azalera = a × b (a eta b, alde ezberdinen luzerak izanik)

  • Karratuaren azalera = a2

Poligono erregularren kasuan, azalera lortzeko formula orokorra eman daiteke. n aldeko poligono erregularraren zentroa poligonoaren erpin bakoitzarekin lotuz, berdinak diren n triangelu lortzen dira. Triangelu horien altuera apotema da. Ondorioz, kasu honetan, poligonoaren azalera formula honen bidez kalkula daiteke:

n × ( a × a p / 2 ) edo baliokidea dena P × a p / 2

a = poligonoaren aldearen neurria, a p = poligonoaren apotema eta P = poligonoaren perimetroa izanik.