biomasa

1. Biol./Ekol.

Bizidunen materia organikoaren masa, eskuarki ingurune jakin batekoa, edo espezie batena. Gehienetan, azalera- edo bolumen-unitateko adierazten da. Biomasaren zati bat (egurra, lastoa, orbela, simaur lehorra...) energia-iturria izan daiteke. Erregai fosil guztiek antzinako biomasan dute jatorria.

2. Teknol.

Energia-baliabideen ikuspegitik, energia berriztagarriaren iturritzat erabil daitekeen edozein materia organiko ez-fosil, hala nola landare biziak, zura, nekazaritza eta abeltzaintzako hondakinak, hondakin-urak, hiri-hondakin solido organikoak eta abar (erregai fosilak, beraz, ez dira multzo honetan sartzen, jatorri biologikoa izan arren).

1. Biol./Ekol.
Bizidunen materia organikoaren masa, eskuarki ingurune jakin batekoa, edo espezie batena. Gehienetan, azalera- edo bolumen-unitateko adierazten da. Biomasaren zati bat (egurra, lastoa, orbela, simaur lehorra...) energia-iturria izan daiteke. Erregai fosil guztiek antzinako biomasan dute jatorria.

Biomasa Edit

Egilea: Arturo Elosegi

BIOMASA

Biomasa hitzak bi adiera ditu. Ekologian, leku bateko bizidunen materia organikoaren kantitatea adierazteko erabiltzen da; energia-arloan, berriz, energia-iturri gisa erabil daitekeen materia organiko ez-fosila adierazteko, hori bizidunetan egon zein ez. Horrela, ekologoentzat zuhaitz bat bizirik dagoen artean, horrek duen materia organiko guztia litzateke biomasa, nahiz eta zura hein handi batean hilik egon. Zuhaitz horrek galdutako hostoak edo lurreko humusa, ordea, ez lirateke biomasa, nekromasa, materia organiko hila edo detritua baizik. Era berean, zuhaitza ihartzean, nekromasa bilakatuko litzateke. Bestalde, energia-ekoizpenerako materia organiko hori guztia, bizirik egon ala ez, joko litzateke biomasatzat: zura, gorotzak, orbela, lastoa eta abar. Ingurumenaren ikuspuntutik, biomasa atmosferako karbono dioxidoaren hustulekua da, landareek fotosintesia egitean (alegia, biomasa sortzean) CO2-a erabiltzen dutelako.

Adiera batean zein bestean, biomasak materia organikoaren pisua baino ez du aintzat hartzen, ez urarena, ez eta materia ez-organikoarena ere. Hortaz, bizidun guztiok ur asko dugunez, edozein bizidunen biomasa neurtzeko, honako prozedura hau jarraitzen da: lehenik eta behin, bizidunaren edo haren laginaren pisu hezea pisatu behar da, alegia, ur eta guzti duen pisua; ondoren, lagina idortu (adibidez, 100 °C-an ordu batzuez edukiz) eta, gero, berriro pisatu behar da, pisu lehorra neurtzeko, alegia, ura kenduta duen pisua; azkenik, lagina 500 °C inguruan erre behar da, hartara, materia organikoa desagertzen baita, eta errautsen pisua neurtu. Biomasa materia organikoa da, hau da, azken fasean erre dena. Horregatik, biomasa neurtzeko errautsik gabeko pisu lehorra kalkulatzen da, pisu lehorrari errautsen pisua kenduz.

Biomasak erabilera ugari ditu. Alde batetik, biosferaren funtzionamenduaren oinarri da, energia bazka-sareetan barrena materia organiko gisa garraiatzen baita. Bizidun gehienak bizirik irauteko materia organikoz elikatu behar direnez, biomasa (bazka) da bizidunek energia trukatzeko erabiltzen duten txanpona. Bestalde, materia organikoa nekazaritzan ongarri gisa erabiltzen da (simaurra), edo lurzoruaren kalitatea hobetzeko. Eta azkenik, materia organikoa betidanik izan da gizakiarentzat energia-iturri garrantzitsua. Biomasatik modu askotan atera daiteke energia. Sinpleena eta zaharrena biomasa (zura, lastoa, gorotzak) zuzenean erretzea da, eta, oraindik, horixe da energia-iturri nagusia munduko hainbat herrialdetan. Beste aukera bat da biomasatik, prozesu kimikoen bitartez, bioerregaiak ateratzea. Horretarako prozesu ugari garatu dira, eta egungo krisi energetikoaren eraginez, gero eta gehiago ari dira garatzen. Horien artean, hauek dira ohikoenak:

  • Hartzidura alkoholikoa: materia organikoa uretan eta oxigenorik gabeko upel batean edukita, hartzitzen hasten da, eta horren ondorioz sortzen den alkohola (metanola edo etanola, gehienetan) destilatuz fintzen da.

  • Gantz-azidoen eraldaketa: materia organikoak gantz asko duenean, esterifikazio bitartez, gasolioaren antzeko hidrokarburoak lor daitezke.

  • Biogasa: gorotz asko duen hondakina (abeltegietakoa, esate baterako) modu anaerobikoan deskonposatuz, metanotan aberatsa den biogasa lor daiteke.

Klima-aldaketa globala dela eta, bioerregaiek interesa piztu dute, litekeena baita erregai fosilek baino eragin txikiagoa izatea berotegi-efektuan. Dena ez da abantaila, ordea; alde batetik, lur-eremu handiak biomasa ekoizteko bideratzeak janari-krisia piztu baitezake munduan, eta bestalde, uzta horien teknifikazioak ingurumenari ere kalte egin baitiezaioke, pestizidak eta abar erabiltzearen ondorioz. Beraz, argi geratzen ari da bioerregaiek ezin dituztela erregai fosilak guztiz ordeztu, eta gizartearen energia-gastua kontrolatu beharra dagoela.