mitosi

1. Biol.

Zelula-zatiketa tipikoa, kromosomen erreplikazio eta zelularen osagaien zatiketaren ondoren gertatzen dena, eta zelula amaren ondare genetiko berbera duten bi zelula ume ematen dituena.

Mitosian, zelulan gertatzen diren aldaketak: 1) profasea; 2) prometafasearen hasiera; 3) metafasea; 4) anafasea; 5) telofasea; 6) zitokinesia eta 7) interfasea
Mitosian, zelulan gertatzen diren aldaketak: 1) profasea; 2) prometafasearen hasiera; 3) metafasea; 4) anafasea; 5) telofasea; 6) zitokinesia eta 7) interfasea

1. Biol.
Zelula-zatiketa tipikoa, kromosomen erreplikazio eta zelularen osagaien zatiketaren ondoren gertatzen dena, eta zelula amaren ondare genetiko berbera duten bi zelula ume ematen dituena.

Mitosia Edit

Egilea: Eider Bilbao

MITOSIA

Mitosia gertatu ondoren, zelula amak duen ondare genetiko berdina eta kromosoma-kopuru berdina duten bi zelula ume sortzen dira, egonkortasun genetikoa bermatuz arbaso beretik datozen zeluletan. Zelula haploide zein diploideetan gertatzen da, eta organismo zelulaniztunen hazkuntzarako eta zatika zein osorik galdutako ehunen birsorkuntzarako ohiko prozesua da.

Mitosia sei fase nagusitan gertatzen da: profasea, prometafasea, metafasea, anafasea eta telofasea. Profasea da faserik luzeena, eta bertan erreplikatutako kromosomak —horietako bakoitza bi kromatida ahizpaz eratuta dago— kondentsatu egiten dira kondentsina izeneko proteinek lagunduta. Nukleoaren kanpoaldean, erreplikatutako zentrioloak banatzen hasiko dira, eta zentrosoma bakoitza mutur batera joango da. Horiek elkarrengandik aldentzen diren heinean, mikrotubuluak antolatzen joango dira, eta eho-ardatz mitotikoa antolatuko dute. Prometafasean, mintz nuklearra desagertu egiten da eta erreplikatutako kromosomak eho-ardatzeko mikrotubuluetara lotuko dira kinetokoroaren bitartez. Metafasean, kromosomak eho-ardatzaren ekuatorean lerrokatzen dira, eta zentrioloen arteko distantziaren erdian kondentsazio-maila maximoa lortzen dute. Anafasea faserik laburrena da.  Fase horretan, kromatida ahizpa pare bakoitzean zentromeroa erdibitu egingo da eta kromatida ahizpetako bakoitza zentrioloa dagoen polo batera hurbilduko da. Kromatida ahizpa guztien kromatidak aldi berean banatuko dira, eta kromosoma umeak eratuko dituzte. Kinetokoroko mikrotubuluen laburtzeak eta eho-ardatzaren mugimenduek kromosomen banaketan lagundu egingo dute. Telofasean zehar, kromosoma ume bakoitza eho-ardatzaren mutur banatara helduko da eta eho-ardatza, mikrotubuluen desantolaketa dela eta, barreiatzen hasiko da. Kromosoma-talde bien inguruan mintz nuklearra antolatzen hasiko da eta kromosomak deskondentsatu egingo dira, mitosiaren amaiera iragarriz. Ondoren, zitokinesia edo zitoplasmaren banaketa gertatuko da, baina hori ez da beti gertatzen. Zitokinesian, zitoplasmaren zatiketa bideratuko duen uzkurtze-eraztuna eratuko da, eta zitoplasmaren zatiketari hasiera emango dio. Zitoplasmaren banaketa aktina- eta miosina-piruen bidezko uzkurtze-eraztunak bultzatuta gertatuko da. Horrela, nukleo bana duten zelula ume biak eratuko dira. Animalia-zeluletan, zitokinesia nukleo bien arteko zelularen mintzaren inbaginazioak eragingo du; landare-zeluletan, berriz, zelula estutu ordez, zelula-erdi bien arteko besikulen metaketek plaka zelularra eratuko dute. Besikulen metaketak elkarrekin elkartzen joango dira mintzarekin bat egin arte, azkenean zelula bi sortzeko. Mitosiaren ondoren, zelula ume bakoitzak material genetikoaren kopia berdina jasotzen du eta zitokinesiaren ondoren zitoplasmaren eta organuluen erdia.

grafikoak1

Mitosian, zelulan gertatzen diren aldaketak: 1) profasea; 2) prometafasearen hasiera; 3) metafasea; 4) anafasea; 5) telofasea; 6) zitokinesia eta 7) interfasea